استعدادهای برابر زن و مرد

رقابت میان دو گروه و یا دو نفر و یا حتی میان گروه های مختلف، در جایی منطقی خواهد بود که هر دو از استعداد و انرژی و توانمندی برابر و یا دست کم نزدیک به هم برخوردار باشند. چنانچه دو طرف رقابت استعدادها و ظرفیت های برابری نداشته باشند، این مسابقه از دیدگاه عقلا بیهوده خواهد بود.

زن و مرد به عنوان دو جنس و با اهداف متعالی مشترک که همانا رسیدن به تکامل معنوی و قرب الهی (ذاریات، ۵۶)، ورود به نور و امید (بقره، ۲۵۷)، رهایی از آتش جهنم (آل عمران، ۱۸۵)، نیل به فوز عظیم (مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص ۲۷۶) و وصول به رضایت و خشنودی الهی (مائده، ۱۱۹) که همانا رستگاری آشکار، عظیم و سعادت واقعی (مصباح، ۱۳۸۴؛ مطهری، ۱۳۶۹) است، در سایه برخورداری از سرشت مشترک، فطرت خداجوی مشترک، استعداد لازم، اختیار، برخورداری از نیازهای معنوی و روان شناختی[1]، انگیزه تلاش و جدیت،[2] امکان تشخیص راه درست و مطمئن و توانایی ورود به گستره بهره مندی از ابزارهای موفقیت و... میسور خواهد بود.[3]

وقتی انسان باور داشته باشد که از استعداد پیشرفت و توانمندی های لازم در عرصه رقابت ها و صعود مادی و معنوی برخوردار است، به حرمت خود و عزت نفس[4] می رسد و فردی که عزت نفس بالایی داشته باشد و خودش را ارزشمند تلقی کند، از سلامت روانی بیشتری برخوردار خواهد بود. افرادی که چنین احساسی داشته باشند، توان بیشتری برای رویارویی با مشکلات و حوادث ناگوار زندگی خواهند داشت.

مازلو در طبقه بندی نیازهای انسان، نیاز به «احترام» و «حرمت خود» را از نیازهای اساسی و عالی انسان می داند و درباره اهمیت و کارکرد آن چنین می گوید: «ارضای نیاز به حرمت خود به احساسانی مانند اعتماد به نفس، ارزش، قدرت، لیاقت، کفایت و مفید و مثمر ثمر بودن در جهان منتهی خواهد شد، اما بی اعتنایی به این نیاز موجب احساساتی از قبیل حقارت، ضعف و درماندگی می شود» (مازلو، ۱۳۷۲، ص ۸۲).
ارزش و اهمیت «حرمت خود» صرفا در این نیست که به ما امکان می دهد که احساس بهتری داشته باشیم، بلکه به ما فرصتی می دهد تا بهتر زندگی کنیم، به ما امکان می دهد با چالش های زندگی بهتر روبه رو شویم و از فرصت های مطلوب، بهره برداری بیشتری کنیم. حرمت خود مانند عایق ضخیمی عمل می کند تا افراد در شرایط سخت و چالش های زندگی مصون بماند (سیبرت، ۱۳۸۰، ص۵۴).
افرادی که از حس ارزشمندی و حرمت خود برخوردارند، تعامل سازنده و رفتارهای شایسته ای با دیگران دارند و حتی در رویارویی با تهاجم فرهنگی موفق هستند و توانایی مقابله صحیح با آن را دارند (شجاعی، ۱۳۸۸، ص۳۲۵).
یافته ها نیز نشان می دهد که حرمت خود افراد با داشتن روابط صمیمی با دیگران در ارتباط است. بی. شاپ و اندربیتزن در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که ارتباط صمیمی و دوستانه با دیگران رابطه مثبتی با بسیاری از شاخص های سلامت روانی و «سازگاری اجتماعی» دارد (سالاری فر و همکاران، ۱۳۸۹، ص۱۱۳-۱۱۴).